HET VERDWENEN ZWAARD

Deze schildering op de Laurentiusschool in het Ginneken is gebaseerd op het kinderboek ‘Het Verdwenen Zwaard’, geschreven door Martine Letterie. Dit boek vertelt het verhaal van 3 kinderen ten tijde van het Beleg van Breda in 1625. Dit fictieve verhaal zit vol met historische gebeurtenissen, perfect dus voor een Blind Wall!

Foto door Edwin Wiekens

Het Beleg van Breda begon op 29 augustus 1624, toen militair strateeg Ambrosio Spinola met 18000 soldaten het Ginneken binnenliep. In het Ginneken had Spinola twee opties: Breda aanvallen óf belegeren. Aanvallen vond hij te riskant dus koos hij voor een langdurige militaire blokkade in de hoop Breda te verhongeren. Aan de andere kant probeerde Prins Maurits de voedseltransporten van het Spaanse leger aan te vallen.

Door beide partijen worden verschillende militaire acties uitgevoerd. Sommigen slaagden, andere mislukten. Het kantelpunt was de dood van Prins Maurits in 1625. Het voedsel raakte op, mensen werden ziek en de militaire acties tegen de Spanjaarden hadden nauwelijks effect. Op 5 juni 1625 ondertekent de gouverneur van Breda de overgave van de stad. Spinola ging in op de voorwaarden die de stad vroeg, op 1 na: vrijheid van godsdienst. Breda wordt weer katholiek.

12 jaar later werd Breda heroverd door de opvolger van Prins Maurits, Frederik Hendrik. Met succes, want in 1637 viel de stad weer onder het gezag van de Nassau’s.

Een van de bekendste werken van Diego Velázquez is ‘De Overgave van Breda’, ook bekend als ‘Las Lanzas’ uit 1635. De hoffelijkheid hoe Justinus, de gouverneur van Breda, de sleutel weggeeft en vriendelijke blik van Spinola, is één van de opvallendste kenmerken uit het schilderij. De Spanjaarden te zien aan de rechterkant zijn in de meerderheid in vergelijking met de Nederlandse troepen aan de linkerkant. Rechts van het paard heeft de schilder zichzelf afgebeeld. Waarschijnlijk heeft er helemaal geen overdracht met sleutel plaatsgevonden, dat is dus een bedenksel van de schilder. Het schilderij wordt pas 10 jaar na het beleg gemaakt. Het bevindt zich in Museo del Prado in Madrid. Breda heeft 2 kleinere kopieën die te zien zijn het Stadhuis en in het Stedelijk Museum.

Kaart van het Beleg van Breda, gemaakt door (atelier van) Frans Hogenberg. | Collectie Rijksmuseum

Spotprent van het verlies van Breda door de calvinisten. Je ziet een begrafenisstoet van een turfschip onder een rouwkleed. Daarachter zie je een groep rouwende calvinisten te paard. Op de achtergrond staat Spinola met vreugdevuren in Breda. | Collectie Rijksmuseum

In de muurschildering, gemaakt door Maaike Canne, zijn verschillende objecten uit het boek verwerkt:

1. De omsingeling van Breda door de Spanjaarden.
2. De kroon het het kasteel: een verwijzing naar Kasteel Bouvigne.
3. Een verzonnen heraldiek.
4. Zakken graan: het Spaanse leger verloor er 4000 doordat een Bredase spion deze in brand stak.
5. Stadswapen van Breda.
6. In het boek wordt het Kasteel van Bouvigne door het Spaanse leger bezet. Eén van de hoofdrolspelers moet brood bakken voor de tegenstander.
7. De List met het Turfschip.
8. Een kerk in het Ginneken: in het boek wordt de kerk gebruikt als voedselopslag voor het Spaanse leger.
9. Het zwaard van Spinola
10. Eén van de hoofdrolspelers is een spion voor Breda. Hij moet een brief van Prins Maurits aan de Schout van het Ginneken.
11. De sleutel van Breda die op 5 juni 1625 aan Spinola wordt overgedragen.

Het idee voor deze muurschildering is ontstaan door Kiek Masclee, de Kindercultuurburgemeester van 2018. Het was de wens van Kiek om samen met haar klas aan een blind wall schildering te werken. Vlak voordat de klas afscheid neemt van de basisschool gaat hun droom in vervulling.

Deze reeks verhalen maken we speciaal voor iedereen die wel wat afleiding kan gebruiken in deze uitzonderlijke situatie! Stay safe iedereen.